Minggu, 05 Januari 2014

"Cekhita Sesiahan"

"SASIAHAN ALA WAY NGAKHIP SEMAKA"

Bukhani-khani Lehan mak tungga Sariyah. Kabakh sai ditengisne Sariyah ngelanjut sekula di SMA Sikhing Betik. Di hatine tekhok bacong ia nunggae Sariyah di lambanne, kidang ia khabai katubang dimakhahe bapakne. Lehan mak tahan ki haga tekhus-tekhusan nahan tikham. Bingi kanah malam minggu, pekekhne, ia bukhancaka haga ngekhatongi Sariyah di lambanne.

Waktu Lehan tungga Salimah, minanne Sariyah, di way balak, hane Salimah Sariyah makung dapok titunggai di lambanne. Sariyah makung dapok namu. Kattu ki haga tungga, ane Salimah lawan Lehan, siahan khaiya di bah lebingne. Di bah lebingne Sariyah wat lubang lunik khangmo ngukhaune. Kidang ki haga cawa dang hatangga, pelegohan khaiya, dang sappai bapakne nengis suakhamo.

“Menapi ki bapakne nengis suakhako?” tanya Lehan lawan Salimah.

“Niku pasti dosekhne. Sariyah makung dapok mainko mekhanai”.

“Sariyah kan khadu SMA?”
“Iyu, kidang bapakne makung ngizinko ia mainko mekhanai”.

“Acak khanno?”

“Iyu, khanno khaiya lah pokokne”!
“Khanno khappa?”

“Cuba khaiya, kanah niku pandai. Sangun susah ki nunangko jamma lagi sekula”, ane Salimah nimbal.

Cawane Salimah dengok-engokko Lehan khaiya waktu ia khadu lapah haga ngedi Sariyah. Ia lapah tenggalanan nattai babat mid arah pekon Padang Manis, ngelupoak Way Ngarip sai apai jak kena banjekh, begeluk haga siahan lawan Sariyah. Bulan makung keliak an, khani tekhai disusulne khaiya, saking haga tunggane. Sappai di depan lambanne Sariyah, ia lapah injing-injing mid di bah kamar kebik khangne Sariyah pedam. Khupane tihang lamban panggung khangne haga siahan langgakh, Lehan mak dapok ngekhidikko bangukne di lubang lebing Sariyah. Ia haga ngukhau Sariyah khabai ketengisan bapakne. Ia mekekh-mekekh khappa cakhane dapok ngekhedikko bangukne di liang lebing haga ngukhau Sariyah. Lehan ngeliak batu balak, hotongne penyangga akhi lamban. Hotong akhi lamban digindungne pakai papahne cukutne cocok in ia dapok khedik jak lubang lebing.

Bukali-kali Lehan ngukhau-ngukau gelakhne Sariyah, ngetok-ngetokko culukne di papan. Khupane Sariyah pedam lolok, mak nengis suakhane Lehan ngukhau. Lehan ngukhukko culukne di lubang lebing khik tekhus ngetok-ngetok khappa cakhane Sariyah miyah. Mak beni ia nengis suakha melapah tukhun jak tengah lapang nuju mid di jan dapukh. Lehan nukhunko cukutne jak batu, nyenap khabai katubang bapkne Sariyah nengis kekhatonganne. Lehan langsung lutcak, kepeleset jak batu, akhirne keguling di sikhing. Sambil nahan sakik ia tegakh pati mid babat, sambil segok ngeliak sapa sai ngebukak khakok dapukh lambanne Sariyah.

Jak jaoh Lehan ngeliak helinune mulli makai kawai handak, luakh jak khangok dapukh ngakuk selap sambil lapah kukhuk luwot di dapukh. Khupane Sariyah sai luakh jak khangok dapukh, sai nyani Lehan puttak pating tegakh mid babat jinna. Makung sempat Lehan ngukhaune, Sariyah khadu kebukhu kukhuk luot di dapukh sambil ngebokko khangok.

Lehan lapah mid dibah lambanne Sariyah luot, ngakuk batu sai teguling di sikhing, injing-injing sambil ngukhau gelakhne Sariyah pelegohan. Lehan nengis suakha cukut lemapah mid arah lebing, Lehan khadu senyum-senyum kehanjaan. Ia ngukhau Sariyah pelegohan sambil ngetok-ngetokko jakhine di papan.

“Sapa?” tanya jak dilam lebing.

“Nyak”, ane Lehan.

“Sariyah lagi mengan di dapukh”, ane suakha nimbal jak dilam lebing.

Lehan tekanjat. Ia ngekhasa hetta mak ketulungan. Ia mak pekhcaya ki makne Sariyah sai nimbal jak dilam lebing. Lehan mulai nukhunko cukutne pelegohan jak batu khangne cotcok sambil siap tegakh pati, kidang makung sempat Lehan tegakh, makne Sariyah nimbal luot ngayun Lehan nunggu Sariyah beres jak mengan. Lehan nengis suakha cukut lapah luakh jak lebing. Lehan apai ngekhasa tenang sambil culukne nyatcan dadane sai ngedebar-debar.

“Yah, Yah”, suakha makne Sariyah ngukhau Sariyah di dapukh hatang bacong, ketengisan jak babat.

“Api”, ane Sariyah ngayung jak dapukh. “Gelukko, jo wat Sidi ngukhau niku di bah lebing haga siahan”.
Lehan tekanjat waktu makne Sariyah nyebut gelakhne Sidi. Pekekhne, “nyak lain Sidi kattu Lehan. Acak makne Sariyah pandai gelakhne Sidi, api ki Sidi khesok medokh kodo?” tanyane dilam hati.

“Abang Sidi?” Lehan langsung tekanjat waktu Sariyah nimbal makne nyebut gelakhne Abang Sidi. Sambil lapah cakak di jan Sariyah nungga makne di tengah lapang.

“Sapa mak?” tanya Sariyah luwot.

“Injuk mak pandai-injuk mak pandai miyukhmo. Cuba tattuko pai sapa sai di bah lebingmono”, ane makne nimbal.

Sariyah lapah kukhuk mid lebingne, sambil nyenap di lubang lebingne.

“Nyak Yah, nyak. Lehan”.
“Niku Bang?”
“Iyu. Jak jinna nyak ngukhau-ngukhau niku kidang niku mak ngedok. Jak ipa niku la?” tanya Lehan.
“Nyak di dapukh, Bang. Mak pandai ki Abang haga khatong bingijo. Sapa nawai Abang nungga nyak di bah lebing la?”

“Salimah, minanmo, waktunya nyak tungga di way balak jinna mahayu.”

“Lapah namu di dapukh khaiya, Bang”, ajak Sariyah. Lain zamanni lagi siahan tanno”, timbal Sariyah.
“Ane Minanmo niku biasa siahan, makung dapok namu”.

“Aih, gudikne Minan khaiya, Abang dibuhungkone. Nyak biasa namuko mekhanai di dapukh. Lapah Bang, lapah di dapukh khayaiya khang ngobrolne. Tunggu nyak balin pai yu”.
Lehan langsung ngiyuko ajakanne Sariyah. Mak beni jak isan Lehan lapah mid khedik dapukh haga ngetok khangok. Makung sappai ia ngetok khangok, lappu batre hakhak bacong nyorot di tundunne. Lehan tekanjat, ia ngekhelong mid arah lappu batre, matane langsung kunang-kunang. Sambil lapah ia nutup pudakne pakai culuk. Ia lapah ngekhedik khangne lappu batre sai nyorot.

“Kurang ajar kamu ya!” Lehan makung jelas ninuk pudakne sai ngehejjak ia, langsung ia balik nanya:

“Niku sapa?”

“Ha.ha.ha, ” suakha lalang ngakkak sambil ngukui-ngukui ulu.

“Nyak Sidi.”
“Niku Di? Api guaimo dija? Dang nyani jamma haga jattungan khanno la wui, ki haga main-main liak-liak khangne,” timbal Lehan.

“Ha…ha…ha,” Sidi tekhus ngelajuko lalangne sambil cawa: “Khupane niku ripalku selama hinji, han. Mak kusakka niku han hamma-hamma main munih lawan Sariyah”.

“Api? Api hamo Di?” Lehan ngekhasa mak pekhcaya cawane Sidi. “Jadi niku main munih lawan Sariyah? Mulai jak kesaka? Ki temondo, kita khua jejama khaiya, kita khua icak-icak mak pandai khaiya. Khappa da?”

“Dang khanno ce,” ane Sidi sambil ngukkui ulune. “Nyak wat niat haga ngajongko Sariyah. Tattu mak bangik ki haga kawok an tunang khanno. Kattu, mahap ajo puakhi, lain ngehapa ko niku, kattu kiluku niku sai mundukh. Masa niku mak pandai, bulan depan, kak khadu jak musim kupi, nyak haga ngebambangko Sariyah”.

Lehan ngehamma. Mak cawa kippak sepatoh. Hatine jadi khagu haga nekhusko ngetok khangok dapukh ulih nengis cawane Sidi. Ia lapah mepekh pelegohan mid babat. Sidi ngehamma khaiya, mak lagi cawa khabai nyani Lehan kesinggung. Lehan tekhus lemapah. Di hatine makmanda kesolne. Mulli sai dihakhap-hakhapkone selama hijji nyakikko hatine. Sariyah mak tekhus tekhang ki main munih lawan Sidi. Ia haga tekhus ngelajuko khasanne lawan Sariyah, ia ngekhasa mak bangik, hatine khadu khagu khik mak bangik lawan Sidi. Tikham bukhani-khani haga tungga lawan Sariyah ditahanne khaiya di hatine. Ia tekhus lapah nattai babat, nyebekhang jambat, mulang moloh mid lambanne. Hatine sakik, senggitahne ia anak ngukha.

1 komentar:

  1. Mantaaaab.. sasiyahan. Budaya yang penuh dengan nilai budaya yang luhur.

    BalasHapus